مبانی و روش شناسی تفسیر قرآن به قرآن اجتهادی در المیزان

روش تفسیری علامه طباطبایی در المیزان، قرآن به قرآن اجتهادی است. بدین معنا که ایشان با بهره گیری از آیه ای، دلالت آیه ی دیگر را روشن می سازد. قبل از ورود به شناخت روش مفسر، باید به شناسایی مبانی او پرداخت. مبانی علامه از دو طریق یافت می شود: یک) سخنان و نوشته های ایشان دو) تحلیل و بررسی نمونه های تفسیری. با مطالعه-ی نوشته های ایشان می توان برخی مبانی عمومی جهت تفسیر قرآن را یافت. اما با تحلیل و بررسی نمونه های تفسیری رهیافت های متعددی حاصل می شود. که این رهیافت ها ناظر به عرصه ی تخصصیِ روش تفسیری ایشان است. رهیافت های مذکور عبارتند از: یک) شناخت مبانی دو) اکتشاف ویژگی های روشی، که وصف قرآن به قرآن اجتهادی، در هر رهیافت مشترک است. بنابراین بهترین راه برای شناخت مبانی و روش شناسی، تحلیل و بررسی نمونه های تفسیری است. زیرا با بررسی و تحلیل نمونه های تفسیری، ویژگی های روش مذکور و همچنین مبانی مفسر در آن روش روشن می شود. در پژوهش حاضر نیز با استمداد از این شیوه برخی مبانی و ویژگی های تفسیر قرآن به قرآن اجتهادی در المیزان اکتشاف گردید. استقلال قرآن، هدفمندی و تناسب آیات و سوره های قرآن، عدم پذیرش مطلق قرائت رایج، بلاغت واژگانی و ساختاری قرآن، زبان معارفی قرآن از جمله ی مبانی، و تبیین آیه در نظام معنایی قرآن، استفاده از آیات معیار، معنا شناسی اجتهادی و روشمند، رویکرد سیاق مدار به آیات و سنت محوری در روش تفسیر از ویژگی های روش قرآن به قرآن اجتهادی در المیزان است.